Egia
Manuel Reyes Mate
Filosofoa
Bideoaren transkripzioa
Egia
Oroitzea egia dela esan ohi dugu, justizia eta inoiz gehiago ez izateaz gain, ez errepikatzea. Zer esan nahi du oroimena egia dela esateak? Bi gauza esan nahi ditu. Lehenik eta behin, biktimekiko dugun betebeharra, beren azkeneko uneak ezagutzea haiei laguntzeko; hori zor dio hiltzaileak biktimari. Hori da egiaren une bat. Gertatu zena ezagutzeko betebeharra, justizia egiteko, haiei laguntzeko. Baina, benetako beste esanahi bat dago testuinguru horretan, hain zuzen ere, filosofoek diogunez, egia eraiki daiteke historiatik abstraituz. Politika-kontzeptu bat sor dezakegu teoria politikoetan soilik pentsatuz. Hori ezinezkoa da jadanik. Aurreko mendean gizakiek pentsatu ezin dutena esperimentatu zutenetik, egiak esan nahi du dena berriz pentsatzea, historiarako garrantzitsua dena modu berrian pentsatzea, eta, horretarako, biktimen sufrimendutik abiatu behar da. Politika ulertzea biktimen sufrimenduarentzako erantzun gisa. Etika ez ulertzea nork bere kontzientziari errespetatu gisa, baizik eta, adibidez, Primo Levik egin digun galderari erantzun gisa: «Ba al da gizakia hori». Egiak esan nahi du dena berriz pentsatzea ankerkeriaren argitan, historia errepikatu ez dadin.
Bibliografia osagarria
- REYES, Manuel. (2005): ”Solo la verdad tiene derechos”, El País (Babelia), 30 de abril.
- REYES, Manuel. (2001): ”¿Pero quiénes son las víctimas?”, El País, 18 de enero.
- REYES, Manuel. (2013): “Testimonio, verdad y justicia”, en SAN MARTIN, J y SANCHEZ, JJ. (erds.), Pensando la religión. Homenaje a Manuel Fraijó, Madrid, Trotta, (pp.359-366).
