Distantziakidetasuna
Martín Alonso
Filosofia Institutuko katedraduna
Bideoaren transkripzioa
Distantziakidetasuna
Espainiar eta, bereziki, euskal testuinguru hurbileko kontzeptu bat da, batez ere, hirugarren espazioa deritzonaren jarrerari buruzkoa, zeinak ETAren eta Estatuaren arteko neutraltasuna aldarrikatzen duen: batetik, “edozein indarkeria datorren lekutik datorrela” dioen salaketa generiko bat; eta, bestetik, are erabakigarriagoa, elkarrizketa terrorismoaren irtenbide bakar gisa proposatzea. Hori ulertzeko modua testuinguru dialogiko baten inportazio desegokia dela esan behar da; esku-hartzaileen posizioak baliokideak dira eta, beraz, transakzionalak, hau da, haien arteko hurbilketak ezar daitezke, negoziazio kolektibo batean gertatzen den bezala. Baina biktimak eta erasotzaileak barne hartzen dituen kasu bakar batek ere ezin du erdiko konponbide bat eskatu, ez baitago erdiko punturik erasotzailearen eta erasotuaren artean, indarkeria terroristaren eta Estatuaren indarkeria legitimoaren artean. Ezin dugu ondorioztatu jendetza baten aurka bost tiro egitea irtenbide zuzena denik, tiro ez egitea eta hamar tiro egitea distantziakidea delako.
Ongiak eta gaizkiak kategoria zatiezinen dilema osatzen dute, ez negoziazio-espazio bat; horiek nahastea Avishai Margalit-ek “konpromiso ustelak” deitzen dituen horretan erortzea da. Distantziakidetasunak, beraz, aplikazio-eremu legitimoa du, eta ezin da hortik kanpo adierazi. Ez gaizki ulertutako tolerantzia bezala, alde batetik; ezta lehiakide legitimoek sorrarazitako balioa kentzea bezala, bestetik. Distantziakidetasunaren kontzeptu horretatik oso hurbil dago iritzi edo sentimendu guztiak errespetagarriak izatearen ideia eta, beraz, egia haien arteko erdiguneren batean dago (erlatibismo kulturala).
Bibliografia osagarria
- ALONSO, Martín (2009): La razón desposeída de la víctima. La violencia en el País Vasco al hilo de Jean Améry, Bilbao, Escuela de paz, nº 18, Bakeaz.
- ARTETA, Aurelio (2010): Mal consentido. La complicidad del espectador indiferente, Madrid, Alianza.
- MARGALIT, Avishai (2010): On compromise and rotten compromises, Princeton (N.J.), Princeton University Press.
- MARTINEZ DE MURGUIA, Beatriz. (2001): Descifrando cenizas. Persecución e indiferencia, México, Paidós.
- MARTINEZ, Carlos. (1998): “El discurso del medio. Retóricas comprensivas del terrorismo en el País Vasco”, en AULESTIA, Kepa et Al., Razones contra la violencia. Por la convivencia democrática en el País Vasco, Bilbao, Bakeaz, vol. I, (pp. 83-132).
