Bakea – Bakezaletasuna
Txema Urkijo
Eusko Jaurlaritzako Giza Eskubideen zuzendari ohia eta Bakearen Aldeko Koordinakundeko kidea
Bideoaren transkripzioa
Bakea – Bakezaletasuna
Galtung-en “bake positiboak” gizakiak bere potentzialtasun guztia gizartean garatu ahal izateko beharrezko baldintzak sortzea dakar. Zalantzarik gabe, desideratum ederra da, baina errealitatea konplexua da, eta ezinbestekoa da ez gutxiestea bakea bezalako helburu bat desiragarritzat eta zentzuzkotzat, indarkeria espliziturik ez dagoela ulertuta. Horixe da Euskadin duela urte batzuk lortu genuen bakea. Askatasunari estuki lotutako bakea, binomio banaezina, hainbat faktoreren ondorioz iritsi zena. Faktore horietatik bakarra aipatuko dut orain: euskal gizartearen zati batek jokatu zuen papera, alegia. Euskal gizartearen zati horrek ez zuen etsi nahi izan bizitzen ari zen indarkeria-egoeraren aurrean. Giza eskubideen balioetan eta giza duintasunean sendo errotutako bakezaletasuna. Bakezaletasun hori isiltasunetik bere adierazpen-ikur bihurtu zen, ideologia desberdinetako pertsonak errekonozituz. Bakezaletasun horrek elkarrizketaren aldeko apustua egiten zuen, edozein gatazka mota konpontzeko, gure gizartean gatazka horiek guztiak egotea onartuz. Bakezaletasun horrek bidegabeko indarkeria mota ororen aurka hitz egiten zuen, edozein tokitatik zetorren indarkeriaren eta edozein talde terroristak erabilitakoaren aurka. Bakezaletasun horrek kontzientzia-asaldatzaile gisa jardun zuen euskal gizarte lokartu batean, eta, azkenean, bakearen etorrera ospatu ahal izan zuen, nahiz eta bake hori inperfektua izan.
Bibliografia osagarria
- GÓMEZ MORAL, Ana Rosa. (2013): Un gesto que hizo sonar el silencio, Euskal Herriko Bakearen Aldeko Koordinakundeko koordinatzailea.
- FUNES, María Jesús. (1998): La salida del silencio. Movilizaciones por la paz en Euskadi 1986-1998, Akal argitaletxea.
- JARES, Xesús R; UGARTE, Josu; MANCISIDOR, Mikel; eta OIANGUREN, María. (2006): El papel de la investigación para la paz ante la violencia en el País Vasco, Gernika Sarea Bilduma.