Terrorismoaren kausak
Antonio Rivera
Historia Garaikideko katedraduna
Bideoaren transkripzioa
Terrorismoaren kausak
Edozein motatako fenomenoetan bezala, terrorismoaren kasuan ere argi eta garbi bereizten dira erabakitzaileen egiturazko kausak. Azken horiek izaera materialeko baldintzak izango lirateke, kolektibo jakin bat, talde jakin bat indarkeriazko formulara jotzea errazten edo bultzatzen duten eragileak, helburu politikoak lortzen saiatzeko. Adibidez, terrorismo jihadistaren kasuan, askotan hitz egin izan da komunitate musulmanak bizi izango lituzkeen baldintzei buruz, mendebaldeko munduan dagoen kontsiderazioari buruz. ETA terrorismoaren kasuan, egoera askori buruz hitz egin da, frankismo berantiarraren izaera kontraesankorra bera, euskal gizartea industrializazioaren unean eraldatzeko baldintzak, euskal nazionalismoaren barruan belaunaldi bat beste batekin ordezkatzea, eta abar. Baina egiturazko baldintza edo zirkunstantzia horietatik harago, gero eta garrantzi handiagoa ematen zaie izaera erabakitzailea dutenei; izan ere, azken finean, norbanako jakin batzuek, gizabanakoen kolektiboek hartzen dute erabakia une jakin batean, eta erabaki ekonomiko bat da, hau da, beren helburu politikoak lortzeko, kasu honetan, askoz ere azkarragoa eta berehalakoagoa den formula batera jotzea, indarkeria erabiltzea, adibidez. Gainera, argumentu erabakitzaile horrek aukera ematen digu beste argumentu estrukturalen garrantzia behar bezala aztertzeko; izan ere, euskal kasutik atera gabe, ez litzateke oso ondo ulertuko zergatik jo zen indarkeriara hemen, hurbileko beste leku batzuetan, auzokideetan, are prekarioagoak ziren baldintzak, oraindik are okerragoak, eta ez zen horietara jo.
Bibliografia osagarria
- ELORZA, Antonio. (coord.) (2000): La historia de ETA, Madrid, Temas de Hoy.
- JULIÁ, Santos. (2010): “¿Culturas o estrategias? Notas sobre violencia política en la España reciente”, en RIVERA, Antonio y CARNICERO, Carlos, Violencia política. Historia, memoria y víctimas, Madrid Maia, (pp. 167-190).
- FERNANDEZ, Gaizka (2014): “El simple arte de matar. Orígenes de la violencia terrorista en el País Vasco”, Historia y Política, nº 32, (pp. 271-298).