Giza eskubideak
Txema Urkijo
Eusko Jaurlaritzako Giza Eskubideen zuzendari ohia eta Bakearen Aldeko Koordinakundeko kidea
Bideoaren transkripzioa
Giza eskubideak
Giza eskubideez terrorismoaren ikuspegitik hitz egiteak plano bikoitzetik hitz egitera behartzen gaitu. Lehenik eta behin, giza eskubideen aurkako terrorismoa legoke. 1948ko Adierazpen Unibertsalak gizakiaren duintasunari datxezkion balio unibertsalak hezurmamitzen zituen. Gizabanakoen babes gisa sortu zen Estatuaren boterearen aurrean. Hala ere, nazioarteko jurisprudentziak eta jurisprudentzia konparatuak erakutsi dute giza eskubideak urratu egin ditzaketela talde pribatuek –Estatua alde batera utzita–, eta, batzuetan, talde pribatuek Estatuaren adostasunarekin baita ere, baina ez Estatuak berak. Euskal kasua aztertuz gero, ikus eta azter dezakegu hamarkadetan zehar bizitzeko, osotasun fisikorako, segurtasunerako eta adierazpen-askatasunerako eskubidearen urraketa larriak eta sistematikoak gertatu direla. Giza eskubide horien urraketak sistematikoak eta larriak izan dira. Horrek aukera ematen digu lotura bat ezartzeko, giza eskubideen nazioarteko zuzenbidearen eta gure legeriaren arteko interpretazio-lotura aitortzea, terrorismoaren biktimak eskubideak dituzten subjektu gisa aitortzeko. Horrela, egia, justizia eta erreparazioari buruz hitz egingo dugu. Hala ere, bada beste plano garrantzitsu bat giza eskubideei buruz terrorismoaren ikuspegitik hitz egiteko: Estatuak giza eskubideak muga gisa hartzea terrorismoaren aurkako borrokan. Izuaren aurkako borrokaren eta delituaren aurkako borrokaren eraginkortasunak ezin du justifikatu, inola ere, eskubideak urratzea, ezta gizakiaren duintasuna urratzea ere. Helburuak ez ditu inoiz bitartekoak justifikatzen.
Bibliografia osagarria
- FERNÁNDEZ DE CASADEVANTE, Carlos eta JIMENEZ, Francisco. (2005): Terrorismo y Derechos Humanos. Una aproximación desde el Derecho internacional, Dykinson
- Euskal Autonomia Erkidegoko 4/2008 LEGEA, ekainaren 19koa, Terrorismoaren Biktimei Aitorpena eta Erreparazioa egitekoa Zioen azalpena, 1. atala.
- Declaración Universal de los Derechos Humanos (Nazio Batuen webgunea)
