Barkamena
Gema Varona
Zigor Zuzenbidean Doktorea eta Biktimologoa
Bideoaren transkripzioa
Barkamena
Barkamena kontzeptu bidaiaria da, izan ere, zentzu aldetik hainbat diziplinatatik aztertu daiteke. Nik eremu biktimologikoari egingo diot erreferentzia, diziplinarteko eremua. Nire ustez, oso garrantzitsua da barkamenaz hitz egitea, gaur egun egiten den erabilera hutsal edo inposatzailetik ihes egiteko; izan ere, biktimek barkatu egin behar dutela esaten da, biktimentzat zama bat gehiago izango balitz bezala edo barkamenean interesik ez duten biktimak mendekatiak balira bezala. Hori ez da zuzena ikuspuntu biktimologikotik.
Barkamenak, berez, konnotazio erlijiosoak ditu, baina gaur egun balio etiko, sozial eta politiko oso garrantzitsua ere badu. Konnotazio erlijioso batzuk ditu, gure sistema juridikoan Adingabeen Erantzukizunari buruzko Legean eta Indultuaren Legean soilik aurkitzen dugun damu terminoarekin lotzen ditugunak gaur egun. Hortik kanpo barkamena zigorraren betearazpena etetearekin edo baldintzapeko askatasunarekin lotuta baino ez da eskatzen terrorismo-delituetarako eta antolatutako kriminalitate-delituetarako. Eta Zigor Kodean eta Espetxeen Lege Orokorrean exijitzeko modu bat da, agian, kritikarako xede da izaera inposatzailea izateagatik. Barkamena oso konplexua delako, barkamena geldia izan behar da. Biktima batzuei interesatzen zaien zerbait da, eta, beraz, aztertu egin behar dugu, eta gaur egun, horri buruzko froga enpirikoak eta ikerketak egin direlako zera dakigu: barkamenaren baldintzak hobeak dirudite justizia errestauratiboko egoeretan egiten direnean, egoera horiek geldoak baitira. Eta hemen barkamenaren jatorri etimologikoa gogoratu behar dugu. Barkatzea asko ematea da, barkatzea oparitzea da, eta biktima batzuek aukera hori zabaltzen digute. Baina ez da soilik pertsonen arteko barkamena, erakundeen barkamena eta bestelako modalitateak ere badaude, inplizituak edo esplizituak direnak, eta horiek ere oso interesgarriak eta konplexuak dira.
Bibliografia osagarria
- BERNUZ, María José. (2010): “El perdón más allá del Derecho”, en Seguridad, excepción y nuevas realidades jurídicas, Granada, Comares, (pp. 249-270).
- ECHEBURÚA, Enrique. (2013): “El valor psicológico del perdón en las víctimas y en los ofensores”, Eguzkilore, Cuadernos del Instituto Vasco de Criminología, nº27, (pp. 65-72).
- VARONA, Gema. (2017): “Apology and Spanish Criminal Law at the Post-Sentencing Level: the Gap between Legal Provisions and Victims and Offenders’ Experiences in Cases of Terrorism”, Oñati Socio-legal Series, vol. 7, nº 3, (pp. 511-527).
- ZAMORA, J. A. (2008): “El perdón y su dimensión política”, en El perdón, virtud política: en torno a Primo Levi, Barcelona, Anthropos, (pp. 57-80)
- Página web The Forgiveness Project: www.theforgivenessproject.com