Justizia errestauratiboa
Gema Varona
Zigor Zuzenbidean Doktorea eta Biktimologoa
Bideoaren transkripzioa
Justizia errestauratiboa
“Justizia errestauratiboa” definitzen oso zaila den muga-objektu bat da. Gure barne-araudian eta nazioarteko araudian definizioak daude, baina, oro har, akademikoak ez dira ados jartzen hura definitzeko moduari buruz. Niri gustatzen zait esatea “justizia errestauratiboa” delitua hitzarekiko bestelakoa den printzipioen eta balioen multzoa dela, kasu honetan terrorismoari begira. Justizia klasikoa, berriz, funtsean erruduna zigortzera bideratuta dago, erruduna den ala ez eta zein zigor proportzional dagokion erabakitzeko justizia baita. “Justizia errestauratiboa” justizia geldoagoa da, gehiago zentratzen da entzutean hausnartzeko, biktima hausnartzeko, eta, beraz, egindako bidegabekeria zehatzetik abiatzen da, elkarri eragiten dizkioten kalteak kontuan hartuta. Justizia horrek ez dakar soilik biktimaren eta biktimagilearen arteko topaketa bat; are gehiago, beste modalitate batzuk ere badaude, taldeko modalitateak; edo adibidez, biktimarekin bakarrik lan egiteko modalitatea. “Justizia errestauratiboa” ez da zigorgabetasuna, ez da nahitaez barkamena edo adiskidetzea. Justizia delikatua da, neurri batean muga nabarmenak dituen artisau-justizia, giza justizia delako, eta borondatezkotasuna da lehen mugetako bat. Gizarteari eta parte hartzen duten pertsonei eskaintzen zaien beste aukera bat da, eta interesa badute bakarrik egingo da. Uste dut garrantzitsua dela pentsatzea “justizia errestauratiboak” beste zerbait gehitzen duela, ez inposatzeko, baizik eta dauden aukera horiek denboran zabaltzeko.
Bibliografia osagarria
- MARTÍN, Annabel y RODRÍGUEZ, María Pilar (eds.) (2019): Tras las huellas del terrorismo en Euskadi: justicia restaurativa, convivencia y reconciliación, Madrid, Dykinson.
- VARONA, Gema. (2012): “Justicia restaurativa en supuestos de victimización terrorista: Hacia un sistema de garantías mediante el estudio criminológico de casos comparados”, Eguzkilore. Cuaderno del Instituto Vasco de Criminología, nº 26, (pp. 201-248).
- OLALDE, Alberto. (2015): Estudio multidimensional de algunas prácticas de justicia restaurativa en el País Vasco con lentes de trabajo social, Murcia, Universidad de Murcia, Tesis doctoral.
- Página web del Foro Europeo de Justicia Restaurativa: www.euforumrj.org